رویکرد پروژهای

روشی است که در آن مطالعه عمیق یک موضوع خاص توسط کودک یا گروهی از کودکان رهبری و هدایت می شود.

کودکان در روش پروژهای چگونه میآموزند :

از طریق تشویق شدن به پرسیدن سوالات فراوان
استفاده از منابع مختلف برای یافتن پاسخ سوالات (کتابها و سایتها)
حل مسائل توسط خود کودک
نمایش دادن آموخته ها از طریق گفتگو کردن، نقش بازی کردن،نقاشی کردن، ساخت و ساز(کاردستی)،کتاب درست کردن،پوستر درست کردن،نمودار درست کردن، برپایی نمایشگاه.

درروش پروژهای مربی از کجا میفهمد که بچهها در حال یادگیری هستند؟

جمعآوری کارهای کودکان
مشاهده کودکان
بررسی و تجزیه و تحلیل آنها (مستندسازی)
مرور مکرر اهداف آموزشی (جسمانی،شناختی،عاطفی،اجتماعی،ایمنی،زبانآموزی،هنر)

یک پروژه چگونه طرحریزی میشود؟

کودکان با کمک مربیان قسمت اعظم طرحریزی را انجام میدهند
گردش های علمی
صحبت با متخصص
مشاهده انواع منابع دیگر در طرحریزی خوب یک پروژه

دیگران چگونه میتوانند در کار پروژهای به کودکان کمک کنند؟

سوالات کودکان را جدی بگیرند و فعالانه به آنها گوش دهند
فضا و فرصت برایشان فراهم آورند تامطالعه کنند ( تماشا کنند،صدایش را بشنوند،لمس کنند،به تصویر بکشند،بازسازی کنند،از نوبسازند،عکس بگیرند)
قرض گرفتن انواع ابزار و وسائل از والدین یا دستگاهها

انتخاب موضوع

موضوع پروژه میتواند به دو طریق انتخاب و اغاز شود :

موضوعات آغاز شده توسط خود کودک : 1- اتفاقاتی که باعث کنجکاوی شدید بچهها میگردد (پروژه کرم) 2- گاه برای ایجاد انگیزه می توان وسایل مرتبط با پروژه را در قسمت مامان بازی یا بازی های آزاد کودکان قرار داد و دید بچهها با آن چه میکنند.(پروژه شیرینی)
موضوعات آغاز شده توسط مربی : گاه ممکن است مربی پروژهای را به دلیل آن که پتانسیل تجربیات سودمندی را برای بچهها در دل خود دارد، انتخاب کند.

ملاکهای انتخاب موضوع

موضوع باید واقعی و برای بچها قابل لمس باشد.
موضوع باید بتواند به راحتی به تجربیات پیشین بچها مرتبط و متصل باشد (هرچه بچها با موضوع ناآشناتر باشد مربی مجبور است بیشتر دخالت کند که ما این رو نمیخواهیم)
موضوع باید مکانهای گردشی مرتبط در نزدیکی داشته باشد تا بچها به دفعات در طول پروژه از آن بازدید کنند.
موضوع باید قابلیت این را داشته باشد که خود بچها به تنهایی و بدون کمک مربی، یا خیلی کمک کم بتواند جوانب آن بررسی کند.

شروع پروژه

فاز اول : انتخاب موضوع

1- موضوع طی روندی از مشاهده ، بحث و گفتگو و ایجاد انگیزه کردن ، فراهم آوردن تجربیات مشترک و...انتخاب می شود.

همچنین میتوانید از طریق قصهای شخصی از تجربیات خودتان موضوع را معرفی کنید (تجربیات مشترک)

2- مربی عملی بودن موضوع از نظر منابع قابل دسترس و فرصت تجربیات عملی برای بچههارا بررسی می کند.

3- مربی طرح عنکبوتی از موضوع تهیه میکند.

4- تهیه یک طرح عنکبوتی دیگر از دانستههای بچهها و آنچه که می خواهند بدانند و مشخص کردن سوالات بچها.

درک دانسته های بچه ها پیش از شروع پروژه

صحبت کردن با بچهها از پیش در گروههای کوچک و بزرگ و حتی انفرادی
تهیه طرح عنکبوتی از دانستههایشان
طرح عنکبوتی برای بچهای کوچکتر به شکل تصویر
در کلاسهای که تعداد بچها زیاد است ، بچها را به دو گروه تقسیم کنید و طرح را با گروههای کوچکتر تهیه کنید نه با تمام بچها یکجا.

پرورش سوالاتی برای تحقیق و بررسی

گاه وقتی سوال پرسیدن برای بچهها سخت است می توانید فکر بچها را بصورت سوال مطرح کنید :

آیا میخواهی بدانی که ........؟
دوست داری بدانی چگونه از آن استفاده کنی؟
دارم فکر میکنم که چه اتفاقی میافتد هنگامی که ......؟ تو چه فکر میکنی؟
گاه مربی بطور عمدی از طریق نشان دادن یک کاردستی و به بحث گذاشتن آن می تواند بچها را به فکر کردن وا دارد:
فکر میکنید این برای چه کاری است؟
فکر میکنید این چگونه ساخته شده است یا چطور در آن قسمت جا میگیرد؟
قبل از آمدن متخصص به کلاس از بچها بپرسید که دوست دارند آن شخص در مورد چه چیزی با آنها صحبت کند یا چه چیزهایی را به آنها نشان دهد و ...؟ به این طریق لیست سوالات تهیه کنید.

فاز دوم

1- پرورش پروژه

اولین بخش فاز دوم :

مربی طرح عنکبوتی اولیه خود و طرح عنکبوتی از دانستههای اولیه و فهرست سوالات کودکان را مطالعه و مرور میکند و برای تحقیق و جمعآوری اطلاعات آماده میشود. در شروع فاز دوم کمک والدین بسیار ضروری است.
مهارتهای مورد استفاده در تحقیق مانند مهارت مشاهده کردن ، نحوه سوال پرسیدن ، نحوه استفاده از ابزار مختلف برای ساختن چیزهایی (چسب و منگنه،...) و نقاشیهای مشاهدهای به بچها معرفی می گردد و به آنها فرصت داده میشود تا تمرین کنند.
فهرست سوالات را که بزرگ نوشته شدهاند یا تصویری شدهاند به دیوار میزنیم تا بچها فراموش نکنند که قرار است در مورد چه چیزی تحقیق کنند و موضوع را در ذهن داشته باشند.
مراجعه مکرر به سوالات و ترغیب بچها به فکرکردن عمیقتر در مورد موضوع که فراموش نشود.

وظیفه مربی

فرستادن نامه به خانه و اعلام موضوع پروژه و شرح طرح هایش.
اضافه کردن فهرست سوالاتی که بچها تلاش خواهند کرد پاسخی برای آنها بیابند.
توضیح اینکه چرا این موضوع انتخاب شده است و اهداف آموزشی (حیطهای شناختی....) چگونه در آن تنیده خواهد شد.
درخواست از والدین تا اگروسائل و چیزهای مرتبط با موضوع پروژه دارند که به تحقیق و بررسی بچها کمک میکند را به مهد بفرستد.

فراموش نکنید :

اگر میخواهید بچها یادگیرندگان کنجکاوی باشند باید خود نیز کنجکاو باشید.
متخصصین خوب زیادی را به کلاس بیاورید و از قبل آنها را آماده کنید.به آنها بگویید بچها چگونه بهتر میآموزند.
از آموزش مستقیم مفاهیم پیچیده اکراه نداشته باشید.
بچها هر روز از روند کار نقاشی کنند.بچها از طریق نقاشی میتوانند تجربیات مرتبط با موضوع را به خاطر بیاورند.نقاشیها به مرور زمان بهتر میشود.
از طریق ساختن :گاه بچها دانستها و علایقشان را در چیزهای که درست میکنند نمایش میدهند.
بردایره لغات و انواع طبقه بندی تاکید کنید. یادگرفتن اسامی موجودات زنده و چیزهای موجود در طبیعت
کلمات دیواری ( زبان آموزی)

آماده شدن برای تحقیق

شرکت دادن بچها در برنامهریزی برای گردش
تقسیم مسئولیت پرسیدن سوالها و جمعآوری اشیاء و چیزهای مرتبط با موضوع،توسط مربی
یادآوری کردن مسئولیتها به بچها
حمایت کردن و تشویق بچها (مریم جان چه سوالی قرار بود بپرسی؟ یا زهرا جان یادت باشد آن نمونهها را جمعآوری کنی تا به مهد ببریم)
پروژهای مرتبط با طبیعت داشته باشید . در مورد زیبایی و عظمت طبیعت زیاد صحبت کنید.

قبل از رفتن به گردش نکات زیر باید مد نظر مربی باشد :

ایمنی محل گردش (برای بچها)
تحقیق و بررسی (آیا در خلال گردش با راحتی به چیزها دست میزنند؟نگاه کنند و نقاشی کنند،بردارند،دکمهها را فشار دهند)
متخصصین (آیا میزبانی خواهد داشت که متخصص باشد و بتواند جواب سوالات بچها را بدهد؟)
مصنوعات (آیا هیچ ابزاری ،وسیلهای،محصولی و...وجود دارد که بتوان قرض گرفت و برای مطالعه بیشنر به کلاس آورد؟)
همچنین به بچها بگویید : سوالاتشان را خودشان بپرسند – از متخصصین به عنوان منابع استفاده کنند- پاسخ سوالاتشان را خودشان جستجو کنند و پیدا کنند.

آموختن مهارتها به بچها

مهارت سوال پرسیدن
مهارت شمارش ، نمودار گرفتن و جدول درست کردن
مهارت خوب مشاهده کردن
مهارت نقاشی از مشاهدات
مهارت عکس گرفتن
مهارت ساختن

فاز دوم ( تحقیق و بررسی)

1- انجام گردشهای علمی مرتبط با موضوع

2- ملاقات و مصاحبه با متخصصان

3- مطالعه و امتحان کردن اشیاء و مصنوعات مرتبط با موضوع پروژه

4- جستجو منابع مختلف مانند کتابها و سایتها

پایان فاز دوم

پس از آنکه پاسخ سوالاتشان را پیدا کردند و به طرق مختلف درک و اطلاعات آموخته را به نمایش گذاشتند ممکن است رفته رفته علاقه بچهانسبت به پروژه کاهش یابد و وقت آن باشد که پروژه به فاز سوم ، نقطه پایانی پروژه و نتیجهگیری برود.

فاز سوم : نقطه پایانی و نتیجهگیری روش پروژهای

در روند نهایی شدن پروژه بچها انچه را که آموختهاند را خلاصه میکنند. بچها فرصت توضیح دادن و شرح جزئیات آنچه را آموختهاند داشته باشند.
مربی در این مرحله طرح عنکبوتی دیگری تحت عنوان «آنچه که ما حالا میدانیم» را آغاز میکند.و یا طرح عنکبوتی بچها را بر داشته و با ماژیک رنگ دیگری آن را با گفتههای بچها کامل میکند.
فعالیتها را مرور کردن وبحث و گفتگو در مورد آموخته ها
درست کردن کتاب و به اشتراک گذاشتن با والدین
جمعآوری و ثبت اطلاعات ( جمعآوری و مستندسازی کار بچها:1- طرحهای عنکبوتی 2- عکسها 3- نقاشیها 4- نمونه های از صحبتهای تک تک بچها 5- تعریف کردن خاطراتی از تجربیات یادگیریشان 6- گزارشات از گردشها 7- آزمایش ها 8- بازدید متخصصین و سایر فعالیتها) بخش بسیارمهم پروژه.
در این مرحله کل پروژه مانند داستانی مصور در کتابی با والدین و دیگران به اشتراک گذاشته می شود.
گذاشتن نمایشگاهی از کارهای بچها و دادن مسئولیت توضیح دادن پروژه به هر یک از کودکان
برپایی جشن پایان پروژه و دخالت والدین و کودکان

گردآورنده : آرزو اسحاقی

مدیر و موسس مهدکودک و پیشدبستانی آرزو

لیست اخبار آموزشی

رویکرد پروژه ای

پربازدیدترین اخبار